Η Πανίδα των Λευκών Ορέων
Χρυσούλα Παντελίδη – Αλεξανδράκης Στέλιος Κοτσιφάκη Χριστίνα – Πατσουράκης Γιώργος Ζαφειρούλα Σουβλάκη – Καστρινάκης Πέτρος
Η ευρύτερη περιοχή έχει σημαντική σε ποικιλία αριθμό πανίδα με διάφορα ενδημικά είδη. Σημαντικότερα θηλαστικά είναι το ονομαστό Κρητικό αγριοκάτσικο ή αίγαγρος – capra aegagrus creticus – ένα Κρητικό υποείδος ασβού η άρκαλος (meles meles arcalus), το Κρητικό κουνάβι ή ζουρίδα (martes foina bunites), η Κρητική νυφίτσα ή καλογιαννού(mustela nivalis galinthias), ένα μικρόσωμο είδος ποντικού ο ακανθοπόντικας (acomys minous), ο Κρητικός αγριόγατος ή φουρόγατος (felis sylvestris) καθώς και δυο είδη νυχτερίδων που συγκαλέγονται στο κόκκινο βιβλίο απειλουμένων ειδών το rhinolophus blasii και το eptesicus serotinus.
Ο αίγαγρος σχηματίζει ομάδες δυο ως πέντε ατόμων, ενώ πολλά αρσενικά είναι μοναχικά τον περισσότερο καιρό. Το οξύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα είναι η ανάμειξη του πληθυσμού με τις κατσίκες, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του είδους.
Ο ακανθοπόντικας είναι ένα μικρό τρωκτικό χρώματος γκρι, καφέ και έντονα αγκαθωτό. Τρέφεται με σπόρους και άλλα φυτικά υλικά, αλλά και με σαλιγκάρια και διάφορα έντομα. Πρόκειται για σπάνιο είδος με ελάχιστα δείγματα.
Ο φουρόγατος της Κρήτης αποτελεί ίσως ξεχωριστό υποείδος από αυτό της ηπειρωτικής Ελλάδος χωρίς όμως να έχει εξακριβωθεί αυτό ακόμα.
Τα Λευκά Όρη περιλαμβάνουν σημαντικούς βιότοπους για την άγρια ορνιθοπανίδα. Στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού της Σαμαριάς έχει καταγραφεί 69 είδη πουλιών. Ειδικότερα οι κορυφές του βουνού αποτελούν καταφύγιο για πολλά αρπακτικά πουλιά.
Ο σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus ) είναι ένα είδος μέτριου ως μεγάλου αετού. Ο κύριος όγκος του Ελληνικού πληθυσμού βρίσκεται στην Κρήτη και σε κάποια νησιά του Αιγαίου. Η τελευταία εκτίμηση είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 35-45 ζεύγη από τα οποία τα 10 βρίσκονται στην Κρήτη.
Ο Χρυσαετός (Aquilla chrysaetos) είναι ένα είδος αρπακτικού που κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση.
Ο Γυπαετός (gypaetus barbatus) περιορίζεται μόνο στην Κρήτη, ενώ ελάχιστα ζευγάρια βρίσκονται στην Μακεδονία και την Θράκη. Η τελευταία εκτίμηση είναι ότι έχουν απομείνει μόνο 12-18 ζευγάρια. Φωλιάζει σε ιδιαίτερα απόκρημνα βράχια σε υψόμετρο από 800-2000μ.
Ο κανναβός ή όρνιο (Gyps fulvus) είναι το κοινότερο μεγάλο αρπακτικό πουλί της Κρήτης. Ο μισός Ελληνικός πληθυσμός αυτού του πουλιού που τρέφεται με πτώματα ζώων βρίσκεται στο νησί μας (περίπου 200).
Ο Πετρίτης ή Φάλκονας (Falco peregrinus) ο οποίος δεν είναι συχνός στην Κρήτη έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού. Η τελευταία εκτίμηση είναι ότι στην Ελλάδα βρίσκονται 100-250 ζεύγη.
Η Κοκκινοκαλιακούδα (pyrrhocorax pyrrhocorax) φωλιάζει κυρίως στην Κρήτη σε απόκρημνα ψηλά και απρόσιτα βουνά.