Προβλήματα – προτάσεις

Σεκαδάκης Δηήμτρης
Διγενάκης Νίκος

Η λίμνη της Αγιάς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Κρήτης, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα και ο οποίος χρησιμεύει μεταξύ άλλων και σαν τόπος διαχείμασης πολλών σπάνιων αποδημητικών πουλιών. Λόγω του ότι η περιοχή είναι εύφορη η λίμνη σιγά-σιγά αναπτύχθηκε ως υδροβιότοπος. Στις μέρες μας η στάθμη του νερού της λίμνης έχει μειωθεί επικίνδυνα. Αυτό οφείλεται στην πτώση της παροχής των πηγών, στην αυξημένη κατανάλωση σε νερό ύδρευσης και άρδευσης και στην κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων της. Ένας άλλος κίνδυνος είναι αυτός της ρύπανσης. Οι λόγοι που μπορεί να τον προκαλέσουν είναι οι εξής:
  1. Διάφορες κτηνοτροφικές μονάδες (πτηνοτροφία, χοιροστάσια, βουστάσια) που βρίσκονται στην περιοχή γύρω από τη λίμνη, δεν λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης των αποβλήτων τους. Αν και στο Μεσογειακό Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα (ΜΟΠ) Κρήτης προβλέπονται κίνητρα για την επεξεργασία των κτηνοτροφικών αποβλήτων, εντούτοις δεν έκαναν χρήση οι κτηνοτροφικές μονάδες.
  2. Ρύπανση προκαλεί επίσης και το συνεταιριστικό ελαιουργείο Βαρύπετρου, του οποίου τα απόβλητα καταλήγουν μέσω των ρεμάτων στον ποταμό Ξεκωλωμένο και από εκεί τελικά στην λίμνη.
  3. Σε διάφορα σημεία υγροβιότοπου και της λεκάνης απορροής έχουν εναποτεθεί διάφορα οικιακά και άλλα στερεά απόβλητα, τα οποία δημιουργούν, εκτός της δυσοσμίας, και ρύπανση των νερών. Σε αυτά μπορούν να προστεθούν και αστικά απόβλητα των γύρω περιοχών γιατί δεν έχουν σύστημα αποχέτευσης. Τα σπίτια διαθέτουν απορροφητικούς βόθρους , οι οποίοι αφενός μεν ξεχειλίζουν, αφετέρου τα λήμματα διαπερνούν το έδαφος χωρίς φίλτρανση και μολύνουν τα υπόγεια νερά.
  4. Σημαντική πηγή μόλυνσης αποτελούν και τα λιπάσματα και φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούν οι αγροτικές καλλιέργειες.
Μήπως είναι αναπόφευκτη η καταστροφή του σημαντικού αυτού βιότοπου ή πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη διάσωσή του όσο είναι καιρός;

Προτάσεις για τη διάσωση του υγροβιότοπου.

  1. Να σταματήσει το χτίσιμο κατοικιών και καφετεριών.
  2. Να κηρυχθούν τα σπάνια είδη πουλιών και φυτών υπό προστασία.
  3. Να απαγορευτεί το κυνήγι.
  4. Απαγόρευση βόσκησης μέσα στο βιότοπο και περίφραξη του περιβάλλοντα χώρου.
  5. Να κατασκευαστεί αποχετευτικό δίκτυο για την απομάκρυνση των λημμάτων από την λεκάνη της Αγιάς.
  6. Έλεγχος των μεταποιητικών επιχειρήσεων για το κατά πόσο πληρούνται οι σωστές προδιαγραφές για τη λειτουργία τους.
  7. Να μην ρυπαίνουμε το βιότοπο πετώντας μπάζα και σκουπίδια.
  8. Να φροντίζουμε να μην ενοχλούμε τα πουλιά κάνοντας θορύβους κατά τις επισκέψεις μας.
  9. Εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας για το βιότοπο, ένταξη του στις προστατευόμενες περιοχές και επιβολή προστίμου στους παραβάτες.
  10. Δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης του βιότοπου ο οποίος θα έχει την ευθύνη για την προστασία του.
Αν υλοποιηθούν αυτές οι προτάσεις πιστεύουμε ότι ο υγρότοπος θα χρησιμεύσει ως χώρος έρευνας φυσικών επιστημών, ως ανοιχτός εκπαιδευτικός χώρος για τους μαθητές των σχολείων και ως πόλος ελεγχόμενου ειδικού περιβαλλοντικού τουρισμού.