Η χλωρίδα και η πανίδα της ελαφονήσου
Χρυσούλα Πανελίδη
Πέτρος Καστρινάκης
Στέλιος Αναγνωστάκης
Ε' τάξη
Η χλωρίδα της περιοχής μπορεί να χαρακτηριστεί πλούσια σε ενδημικά και σπάνια είδη. Περίπου 200 είδη φυτών έχουν καταγραφεί από τα οποία 15 είναι κρητικά ενδημικά. Επτά εξ αυτών βρίσκονται στο Κόκκινο βιβλίο των Απειλούμενων φυτών της Ελλάδος και 11 προστατεύονται από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Υπάρχουν τέσσερις ιδιαίτερα αξιόλογοι οικότοποι οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως οικότοποι προτεραιότητας, 
τα λιβάδια ποσειδωνίας, οι αλμυρές στέπες, οι καλαμώνες και οι λόχμες των παραλίων με τους κέδρους και το φοινικόδασος. Τα λιβάδια ποσειδωνίας συναντώνται μόνο στην Μεσόγειο και αποτελούν ένδειξη καθαρής θάλασσας και καταφύγιο πολλών ψαριών καθώς είναι τροφή για τα ψάρια. Στην περιοχή συναντάμε συστάδες με δέντρα, κέδρους (juniperus oxycedrus), αλμιρύκια (tamarix parviflora), που χαρακτηρίζουν την περιοχή. 
Αυτά τα δέντρα όμως κινδυνεύουν άμεσα από τους επισκέπτες κυρίως τουρίστες που τα κόβουν είτε για δημιουργήσουν χώρους στάθμευσης είτε για να ανάψουν φωτιές. Ένας μεγάλος αριθμός από κρίνα της παραλίας (pancratium maritimum) που εντυπωσιάζουν με τα άνθη τους το καλοκαίρι. Επίσης υπάρχουν θαμνώδες φυτά όπως το χαμοτριφύλι (lotus creticus), το θυμάρι (coridothymus capitatus), η ψάθα (ammopiyla arenaria) και η γαλατσίδα της παραλίας (euphorbia paralias). Στις βραχώδης ακτές υπάρχουν το δίχταμο (origanum dictamnus), η κάπαρη (capparis spinosa), το θυμάρι (coridothymus capitatus), ο απήγανος (ruta chalepensis) και άλλα είδη φυτών. To χειμώνα συναντάμε ένα μικρό ανθισμένο κρινάκι, το κρινάκι του Μίνωα,(androcymbium rechingeri), ένα απειλούμενο και προστατευόμενο είδος, που συναντάται μόνο στην Κρήτη και κυρίως στην περιοχή αυτή. ’ξια αναφοράς είναι και η σιληνή (silene succulenta) ένα επίσης σπάνιο ενδημικό είδος που απειλείται με εξαφάνιση, η βελλεβάλια (bellvalia brevipeticellata) και ο αγριοπανσές (viola scorpiuroides), ο φοίνικας του θεόφραστου (phoenix theophrasti), όλα σπάνια και απειλούμενα είδη που εντάχθηκαν σε καθεστώς προστασίας από την οδηγία αριθμός 92/42 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πανίδα της περιοχής αποτελείται από πολλά είδη κυρίως πουλιών. Έχουν καταγραφεί 103 είδη πουλιών, από τα οποία 33 φωλιάζουν στο βιότοπο ή στην γύρω περιοχή. 21 είδη προστατεύονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και 16 ανφέρονται στο κόκκινο βιβλίο απειλούμενων σπονδυλόζωων την Ελλάδος. Κατά την περίοδο της ανοιξιάτικης μετανάστευσης παρατηρούνται πολλά μεταναστευτικά πουλιά που βρίσκουν εκεί τροφή μετά από χιλιάδες χιλιόμετρα ταξιδιού. Μεταξύ αυτών ο πορφυροτσικνιάς (ardea purpurea), 
το ορτύκι (coturnix coturnix), ο μαχητής (philomachus pugnax), ο τσαλαπετεινός (upupa epops), το τρυγόνι (streptopelia turtur) κ.ά. Ενδημικά πουλιά είναι η δρεπανοσκαλίθρα (calidris ferruginea) και ο ασημόγλαρος (larus cacchinans).
Στην φθινοπωρινή μετανάστευση τα πουλιά είναι λιγότερα, ορισμένα είδη όμως περνούν σε μεγάλους αριθμούς όπως ο μαυρολαίμης (saxicola torquata) και ο δεντροφυλλοσκόπος (phylloscopus collybita). Μόνιμα είδη είναι επίσης ο θαλασσοκόρακας (phalacrocorax aristotelis), η πέρδικα (alectoris chukar), η σουσουράδα (motacilla alba)κ.ά. Μεγάλη είναι και η ποικιλότητα των ασπονδύλων κυρίως εντόμων και μαλακίων. Στην απέναντι παραλία υπάρχουν σαύρες, φίδια ο φροίνος bufo viridis viridis καθώς και ο προστατευόμενος ποντικός των αγρών (apodemus sylvaticus)